آیا در«دین»تفکر هم وجود دارد؟!

این پرسشی است که بسیاری از دین ستیزان آنرا نه به بهانه ی طرح یک پرسش،بل به این خاطر که از ارزش های آن فرو بکاهند؛مطرح می کنند.
برای آشنایی با مفهومِ دین باید با مفهومِ اسطورهMyth(برخی هم آنرا افسانه ترجمه می کنند-مثل آقای نجف دریابندری) آشنا شد که خاستگاهِ  ادیانِ مختلف است.پس اسطوره ها ریشه در تاریخ دارند و هر قوم و نژادی،تداعی کننده ی یک رویداد یا افسانه ای هستند که در گذشته وجود داشتند و امروزه بر اثرِ دگرگونی های فرهنگی،جلوه ی دیگری دارند.اسطوره ها مربوط به دورانِ پیشا دانشی است  و برآمده از طبیعت و ذهن انسان است.در اَوِستااسطوره هایی نظیر:مشیا و مشیانه،دوگیاهی بودند که«آدم» از آنان پدید آمد و این درست زمانی بود که انسان تا حدودی کشاورزی را می شناخت و با آن سرو کار داشت.در اساطیر مصر باستان هم یکی از خدایان، انسان را از گِل پدید می آورد؛او گِل را به شکل انسان در می آورد و در آفتاب [کوره ی خدا]قرار می دهد تا گِل پخته شود و بدین ترتیب«آدم» را بوجود می آورد.این اسطوره مربوط به دوران سفالگری است.پس اسطوره ها برآمده از تجاربیست که انسان از طریقِ تبادل ذهن با طبیعت، آن ها را پدید آورده است.
طبیعت،ذهن و قوانینِ علّی موجب شدند،که انسان وقایعِ بیرونی و طبیعی را در ذهن به یکدیگر متصل کند تا جهان بینی-ای هر چند کوچک بدست آورد و دنیای کوچکِ ذهنی اش را با آن وسیع تر نماید. ظهور«ادیان» در سده های مختلفِ تاریخ نیز،رویکرد تازه ای به همراه داشت و افراد زیادی را مجذوبِ فرامین الهی کرد که توسطِ شارحانِ دین نقل می شد و مردمِ عادی با پدیده ای بدیع و شور آفرین رو برو شدند که تا قبل از آن،چنین تجربه ای بس شگرف را از سر نگذرانده بودند.
«دین» موضوعِ اندیشه ی انسان شد و اندیشمندان و فیلسوفان زیادی را درگیرِ خود کرد و بدین طریق فلسفه ی دین به وجود آمد و بُن مایه ی پرسش هایی نظیر:مفهوم خیر و شر-وجود یا عدم وجود خدا-طبیعت-معجزه-دعا و...شد.
دین،فلسفه،عرفان،دانش،علم و...هر کدام مُحرّک و نشان دهنده ی سطوحِ آگاهیِ انسان در ادوار و بُرهه های مختلفِ زمان هستند و پس نگریretrospect در مورد هر کدامشان، نوعی تنگ نظری و کوته بینی است.دین ستیزی،همچون دین شیفتگی نتیجه ی  تعصب و عاملِ بیماری در افراد است.
مجید عباسی گیلانی

برای مطالعه ی بیشتر:کتاب شناخت اسطوره های ملل،مولف سهراب هادی-انتشارات تندیس